บทเพลงประจำจังหวัดชัยภูมิ
คำขวัญประจำจังหวัด
พระธาตุเด่น พระรอดขลัง ลำไยดัง กระเทียมดี ประเพณีงาม จามเทวี ศรีหริภุญไชย
วันพฤหัสบดีที่ 16 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2555
ประวัติศาสตร์จังหวัดชัยภูมิ
ประวัติศาสตร์จังหวัดชัยภูมิ • สมัยก่อนกรุงศรีอยุธยา• ผืนแผ่นดินไทยในอดีตเต็มไปด้วยอารยธรรมอันสูงส่งในนามของอาณาจักรต่าง ๆ ที่วิวัฒนาสืบต่อกันมาโดยมิขาดสาย เมืองไทย แผ่นดินไทย จึงเป็นขุมทรัพย์อันมหาศาลของวงการนักปราชญ์ทางโบราณคดีทั่วโลก ดินแดนที่เป็นประเทศไทยปัจจุบันจึงกลายเป็นแผ่นดินแห่งประวัติศาสตร์ และอารยธรรมที่สำคัญที่สุดแห่งหนึ่งในเอเชีย ซึ่งดินแดนแห่งนี้ เมื่อครั้งโน้นเรียกว่า “ดินแดนสุวรรณภูมิ” หรือแหลมอินโดจีนก่อนที่ชาติไทยจะได้เข้ามาตั้งภูมิลำเนานั้น เดิมเป็นที่อยู่ของชน ๓ ชาติ คือ ขอม,มอญและละว้า • ขอม อยู่ทางภาคตะวันออกของลุ่มแม่น้ำโขงตอนใต้อันเป็นที่ตั้งของประเทศกัมพูชาปัจจุบันนี้ • มอญหรือรามัญ อยู่ทางตะวันออกของลุ่มแม่น้ำสาละวิน ตลอดจนถึงลุ่มแม่น้ำอิรวดี ซึ่งเป็นอาณาเขตของสาธารณรัฐสังคมนิยมแห่งสหภาพพม่าในปัจจุบัน • ละว้า อยู่ทางลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา ซึ่งเป็นอาณาเขตของประเทศไทยปัจจุบัน • อาณาเขตละว้า แบ่งเป็น ๓ อาณาจักร คือ ๑.อาณาจักรทวารวดี หรือละว้าใต้ มีอาณาเขตทางภาคกลางบริเวณลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยาแผ่ออกไปจากชายทะเลตะวันตกและตะวันออกของอ่าวไทยซึ่งมีนครปฐมเป็นราชธานี ๒.อาณาจักรยางหรือโยนกหรือละว้าเหนือ มีอาณาเขตที่เป็นภาคเหนือของประเทศไทยในปัจจุบันมีราชธานีอยู่ที่เมืองเงินยาง ๓.อาณาจักรโคตรบูรณ์หรือพนม มีอาณาเขตที่เป็นภาคตะวันออกเฉียงเหนือของไทยในปัจจุบันตลอดไปจนถึงฝั่งซ้ายแม่น้ำโขง มีเมืองนครพนมเป็นราชธานี • ประมาณพุทธศตวรรษที่ ๑๑ ขอมได้เริ่มแผ่อำนาจเข้าไปในอาณาเขตของละว้า และสามารถครอบครองอาณาเขตละว้าทั้ง ๓ ได้ ราวพุทธศตวรรษที่ ๑๔ โดยเฉพาะอาณาจักรโคตรบูรณ์ขอมได้รวมเข้าเป็นอาณาจักรของขอมโดยตรง • ในระยะเวลาประมาณ ๒๐๐ ปี ขอมได้แผ่ขยายศิลปะวิทยาการอันเป็นความรู้ทางศาสนา ปรัชญา สถาปัตย์และอารยธรรมอีกมากมาย ซึ่งได้รับการถ่ายทอดจากอินเดีย และต่อมาพุทธศตวรรษที่ ๑๖ อำนาจของขอมต้องเสื่อมลงดินแดนส่วนใหญ่ได้เสียแก่พม่าไป ซึ่งในเวลานั้นพม่ามีอาณาเขตอยู่ทางลุ่มแม่น้ำอิรวดีตอนเหนือ ได้รุกรานอาณาดินแดนของพวกมอญโดยลำดับมา และได้สถาปนาเป็นอาณาจักรขึ้น มีกษัตริย์ทรงพระนามว่า อโนระธามังช่อ หรือพระเจ้าอนุรุทมหาราช ปราบได้ดินแดนมอญลาวได้ทั้งหมด แต่ภายหลังเมื่อพระเจ้าอนุรุทสิ้นพระชนม์แล้วพม่าก็หมดอำนาจ ขอมก็ได้อำนาจอีกครั้งหนึ่ง แต่ครั้งหลังนี้ก็เป็นความรุ่งเรืองตอนปลาย จึงอยู่ได้ไม่นานนัก เปิดโอกาสให้ไทยซึ่งได้เข้ามาตั้งทัพอยู่เขตละว้าเหนือ โดยขยายอำนาจเข้ามาแล้วขับไล่ขอมเจ้าของเดิมออกไป • จากประวัติศาสตร์ดังกล่าว อาณาจักรทวารวดีเป็นอาณาจักรหนึ่งของละว้าซึ่งมีอาณาเขตอยู่ในภาคกลางของประเทศไทย ตั้งขึ้นราวพุทธศตวรรษที่ ๑๑ สืบต่อมาจนกระทั่งพุทธศตวรรษที่ ๑๖ เมื่อพระเจ้าสุริยวรมันที่ ๑ แห่งขอมได้แยกขยายอำนาจออกมาตั้งลุ่มน้ำเจ้าพระยา • อาณาจักรโคตรบูรณ์หรือพนม มีอาณาเขตอยู่ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือทั้งหมด ซึ่งมีความเจริญรุ่งเรืองสูงสุดในสมัยขอมตอนปลาย ถ้าอาศัยเหตุผลทางประวัติศาสตร์ประกอบกับภูมิศาสตร์ก็น่าจะเชื่อว่าดินแดนส่วนหนึ่งของอาณาจักรโคตรบูรณ์ หรือพนมก็คงครอบคลุมมาถึงดินแดนที่เป็นที่ตั้งของเมืองชัยภูมิในปัจจุบัน โดยศึกษาจากหลักฐานศิลปะวัดโบราณในจังหวัดชัยภูมิ อันได้แก่ใบเสมาหินทรายแดงที่พบที่บ้านกุดโง้ง ตำบลหนองนาแซง อำเภอเมือง จังหวัดชัยภูมิ ซึ่งแกะสลักเป็นรูปเสมาธรรมจักร บรรจุตัวอักษรอินเดียโบราณ (ซึ่งศิลปอินเดียเองก็เป็นต้นฉบับของขอม) ศิลปวัตถุชิ้นนี้จัดอยู่ใน "ศิลปทวารวดี" นอกจากนี้ยังจะเห็นได้ชัดจากพระธาตุบ้านแก้ง หรือพระธาตุหนองสามหมื่น เป็นพระธาตุสี่เหลี่ยมจัตุรัสกว้างประมาณ ๑๐ เมตร สูงประมาณ ๒๕ เมตร ก่อด้วยอิฐถือปูนจากฐานของพระธาตุขึ้นไปประมาณ ๑๐ เมตร ทำเป็นซุ้มประตูทั้งสี่ทิศ แต่ละทิศจำหลักเทวรูป ลักษณะเป็นศิลปทวารวดี • ปรางค์กู่ เป็นโบราณสถานที่ตั้งห่างจากจังหวัดประมาณ ๒ กิโลเมตร เป็นปรางค์เก่าแก่ ก่อสร้างด้วยศิลาแลง ภายในปรางค์มีพระพุทธรูปเป็นศิลปทวารวดีประดิษฐานอยู่ ดูจากศิลปและการก่อสร้าง ตลอดทั้งวัตถุก่อสร้างใช้ศิลาแลง สันนิษฐานว่าคงจะสร้างในสมัยเดียวกันกับประสาทหินพิมาย • ภูพระ เป็นภูเขาเตี้ยอยู่ที่ตำบลนาเสียว อำเภอเมืองชัยภูมิ ระยะห่างจากตัวจังหวัด ๑๒ กิโลเมตร ตามผนังภูพระจำหลักเป็นพระพุทธรูปใหญ่องค์หนึ่ง นั่งขัดสมาธิราบ พระหัตถ์ขวาวางอยู่ที่พระเพลาพระหัตถ์ซ้ายวางพาดอยู่ที่พระชงฆ์ หน้าตักกว้าง ๕ ฟุต เรียกว่า "พระเจ้าตื้อ" และรอบพระพุทธรูปมีรอยแกะทับเป็นรูปพระสาวกอีกองค์หนึ่งสันนิษฐานว่า คงจะสร้างในสมัยขอมรุ่นเดียวกับที่สร้างปรางค์กู่ก็เป็นได้ พระพุทธรูปเหล่านี้มีลักษณะเป็นพระพุทธรูปแบบอู่ทอง มีอายุระหว่างพุทธศตวรรษที่ ๑๘-๑๙ • พระธาตุกุดจอก สร้างเป็นแบบปรางค์ประดิษฐานพระพุทธรูปสมัยทวารวดี อยู่ภายในตัวปรางค์สร้างในสมัยขอมเช่นกัน อาศัยจากหลักฐานต่าง ๆ ประวัติศาสตร์ประกอบกับทางด้านภูมิศาสตร์ก็น่าจะเชื่อว่า เมืองชัยภูมิในปัจจุบันเป็นเมืองที่ขอมสร้างขึ้นร่วมสมัยเดียวกันกับลพบุรี, พิมาย แต่ขอมจะสร้างชื่อเมื่อใดหรือศักราชใดนั้นหาหลักฐานที่ปรากฏแน่ชัดไม่ได้ นอกจากจะสันนิษฐานว่าสร้างขึ้นในสมัยขอมมีอำนาจเข้าครอบครองในเขตลาว โดยอาศัยหลักโบราณคดีวินิจฉัย เปรียบเทียบตลอดจน • ศิลปการก่อสร้างเทวรูป ศิลปกรรมเป็นต้น ว่าการแกะสลักตามฝาผนัง ตามปรางค์กู่มีส่วนคล้ายคลึงกับประสาทหินพิมายมากและอยู่ในบริเวณที่ราบสูงโคราชด้วยกัน ระยะทางระหว่างประสาทหินพิมายกับปรางค์กู่ ชัยภูมิห่างกันประมาณ ๑๐๐ กิโลเมตรเศษ ๆ เท่านั้น • สมัยอยุธยา • ในรัชสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ระหว่าง พ.ศ. ๒๑๙๙-๒๒๓๑ ซึ่งในสมัยนี้เองเป็นครั้งแรกที่เมืองเวียงจันทน์ได้มาขอเป็นเมืองขึ้นของกรุงศรีอยุธยา หลังจากทางกรุงศรีอยุธยาได้รับเมือง เวียงจันทน์เข้าเป็นเมืองขึ้นแล้ว ชาวเมืองเวียงจันทน์ก็ได้อพยพเข้ามาประกอบอาชีพติดต่อกับกรุงศรีอยุธยามากขึ้นเรื่อย ๆ การเดินทางจากเวียงจันทน์เข้ามายังอยุธยาเส้นทางก็ผ่านพื้นที่ของเมืองชัยภูมิปัจจุบัน ข้ามลำชี ข้ามช่องเขาสามหมด(สามหมอ) ชาวเวียงจันทน์ที่อพยพเดินทางผ่านไปผ่านมา เห็นทำเลแห่งนี้เป็นทำเลดีเหมาะในการเพาะปลูกทำไร่ ทำนา จึงได้พากันเข้ามาตั้งถิ่นฐานทำมาหากิน เนื่องจากความอุดมสมบูรณ์ของพื้นที่ตลอดทั้งผู้เข้ามาอยู่อาศัยในแถบนี้มีแต่ความสันติสุขสงบเรียบร้อย ดินแดนแห่งนี้จึงถูกขนานนามว่า "ชัยภูมิ" เริ่มสร้างบ้านเรือนอยู่กันเป็นหลักแหล่ง ผู้อพยพส่วนใหญ่อาศัยอยู่หนาแน่นตามลุ่มลำชี ตามบึง ตามหนองน้ำต่าง ๆ เมื่อมีคนเพิ่มจำนวนมากขึ้นก็ตั้งเป็นหมู่บ้าน โดยใช้ชื่อหมู่บ้านตามลักษณะที่ตั้ง เช่นบ้านอยู่ริมฝั่งชีก็ตั้งชื่อว่าบ้านลุ่มลำชี ถ้าใกล้หนองน้ำก็ตั้งชื่อบ้านตามหนองน้ำนั้น เช่น บ้านหนองนาแซง บ้านหนองหลอด ฯลฯ • ชาวพื้นเมืองชัยภูมิได้รับสืบทอดอารยธรรมต่าง ๆ จากบรรพบุรุษเหล่านี้ เช่น ทางด้านภาษาพูด ภาษาเขียน (ตัวหนังสือที่เขียนใส่ใบลานหรือหนังสือผูก) วรรณคดี ขนบธรรมเนียมประเพณีและวัฒนธรรมอื่น ๆ ซึ่งถือเป็นเอกลักษณ์ของชาวชัยภูมิ เมื่อมีคนอยู่ในแดนนี้มากขึ้น สมเด็จพระนารายณ์มหาราช จึงได้โปรดให้เมืองชัยภูมิขึ้นตรงต่อเมืองนครราชสีมา เพราะอยู่ใกล้กว่าและสะดวกในการปกครองดูแล ตั้งแต่นั้นมาเป็นอันว่าเมืองชัยภูมิ อยู่ในความปกครองของเมืองนครราชสีมาตลอดมา • สมัยกรุงธนบุรี • หลังจากกรุงศรีอยุธยา เสียเอกราชแก่พม่า เมื่อ พ.ศ. ๒๓๑๐ พม่าทำลายล้างผลาญโดยที่ต้องการจะมิให้ไทยตั้งตัวขึ้นอีก ได้ริบทรัพย์จับเชลย เผาผลาญทำลายปราสาทราชมณเฑียร วัดวาอารามตลอดจนบ้านเมืองของราษฎรครั้งนั้นพม่าได้กวาดต้อนผู้คนไปเป็นเชลยประมาณ ๓๑,๐๐๐ คน กรุงศรีอยุธยาเกือบจะไม่มีอะไรเหลืออยู่เลย นอกจากซากสลักหักพังสภาพเหมือนเมืองร้าง อยุธยาเมืองหลวงของไทย ซึ่งเคยรุ่งเรืองมาหลายร้อยปีมีกษัตริย์ปกครองติดต่อกันมาถึง ๓๔ พระองค์ ต้องมาเสียแก่พม่าก็เพราะการที่คนไทยแตกความสามัคคีกันเองแต่กรุงศรีอยุธยาก็ยังไม่สิ้นคนดี คือสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ได้พาสมัครพรรคพวกยกออกจากรุงศรีอยุธยา ไปรวมกำลังอยู่ที่เมืองจันทบุรีมีอาณาเขตตลอดบริเวณหัวเมืองชายทะเลด้านตะวันออกต่อแดนกัมพูชา จนถึงเมืองชลบุรี ซึ่งขณะนั้นหัวเมืองต่าง ๆ ที่มิได้ถูกกองทัพพม่าย่ำยี มีกำลังคน กำลังอาวุธ ก็ถือโอกาสตั้งตัวเป็นอิสระ เป็นชุมชนต่าง ๆ ขึ้น และหวังที่จะเป็นใหญ่ในเมืองไทยต่อไป • ชุมนุมที่สำคัญมี ๕ ชุมนุม คือ ๑. ชุมนุมเจ้าพระยาพิษณุโลก (เรือง) อาณาเขตตั้งแต่เมืองพิชัยลงมาจนถึงเมืองนครสวรรค์ ๒. ชุมนุมเจ้าพระฝาง (เรือน) อาณาเขตตั้งแต่เมืองเหนือพิชัยถึงเมืองแพร่ เมืองน่านและเมืองหลวงพระบาง ๓. ชุมนุมเจ้านครศรีธรรมราช มีอาณาเขตตอนใต้ต่อแดนมลายูขึ้นมาถึงเมืองชุมพร ๔. ชุมนุมเจ้าพิมายหรือกรมหมื่นเทพพิพิธ โอรสสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ เมื่อกรุงศรีอยุธยาเสียแก่พม่า พระพิมายเจ้าเมืองถือราชตระกูลและมีความจงรักภักดีต่อราชวงศ์จึงยกกรมหมื่นเทพพิพิธขึ้นเป็นใหญ่ ณ เมืองพิมาย ชุมนุมนี้มีอาณาเขตบริเวณหัวเมืองด้านตะวันออกเฉียงเหนือจดแดนลานช้าง กัมพูชา ตลอดลงมาจนถึงสระบุรี ๕. ชุมนุมพระยาตาก ตั้งตัวเป็นใหญ่อยู่ที่เมืองจันทบุรี มีอาณาเขตตั้งแต่แดนกรุงกัมพูชา ลงมาจนถึงชลบุรี • พ.ศ. ๒๓๑๑ สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ได้ยกทัพมาปราบชุมนุมพิมายได้สำเร็จและให้ขึ้นต่อเมืองนครราชสีมาตามเดิมและในช่วง ๑๕ ปี ของสมัยธนบุรี ประวัติเมืองชัยภูมิไม่ได้กล่าวไว้เลย แต่เหตุการณ์ต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นในเขตเมืองพิมายและเมืองนครราชสีมาก็รวมอยู่เขตเมืองชัยภูมิและการปกครองก็มีรูปแบบเหมือนสมัยอยุธยาตอนปลาย เพราะฉะนั้นเมืองชัยภูมิก็ยังขึ้นตรงต่อเมืองนครราชสีมา เช่นเดิมตลอดรัชสมัยสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช • สมัยกรุงรัตนโกสินทร์ • เดิมท้องที่ชัยภูมิ มีผู้คนอาศัยมากพอควร กระจัดกระจายอาศัยอยู่ตามแหล่งที่มีความอุดมสมบูรณ์ อยู่ในความปกครองของเมืองนครราชสีมา ยังไม่มีหลักฐานแน่ชัดว่าในสมัยนี้ใครเป็นผู้นำหรือเป็นเจ้าเมืองชัยภูมิ อาจจะเป็นเพราะในเขตนี้ผู้คนยังน้อย ยังไม่รวมตัวกันเป็นกลุ่มก้อนจึงยังไม่สมควรที่จะแต่งตั้งใครมาปกครองเป็นทางการได้ • ประมาณ พ.ศ. ๒๓๖๐ ได้มีขุนนางชาวเวียงจันทน์คนหนึ่งมีนามว่า อ้ายแล (แล) ตามประวัติเดิมมีตำแหน่งเป็นพี่เลี้ยงราชบุตรเจ้าอนุเวียงจันทน์ ได้ลาออกจากหน้าที่แล้วอพยพครอบครัวและไพร่พลชาวเมืองเวียงจันทน์ข้ามแม่น้ำโขง เลือกหาภูมิลำเนาที่เหมาะเพื่อตั้งหลักแหล่งทำมาหากินขั้นแรกตั้งถิ่นฐานอยู่ที่บ้าน "น้ำขุ่นหนองอีจาน" (ปัจจุบันอยู่ในท้องที่อำเภอสูงเนิน จังหวัดนครราชสีมา) • ต่อมาได้อพยพมาอยู่ที่ "โนนน้ำอ้อม" (ทุกวันนี้ชาวบ้านเรียกบ้านชีลอง) โดยมีน้ำล้อมรอบจริง ๆ โนนน้ำอ้อมอยู่ระหว่างบ้านขี้เหล็กใหญ่กับบ้านหนองนาแซงกับบ้านโนนกอกห่างจากศาลากลางจังหวัดชัยภูมิ ประมาณ ๖ กิโลเมตร และได้ตั้งหลักฐานมั่นคง เมื่อ พ.ศ. ๒๓๖๒ คงใช้ชื่อเมืองตามเดิม คือเรียกว่าเมืองชัยภูมิ (เวลานั้นเขียนเป็นไชยภูมิ) นายแลได้นำพวกพ้องทนุบำรุงบ้านเมืองนั้นจนเจริญเป็นปึกแผ่น เป็นชัยภูมิทำเลที่เหมาะแก่การทำมาหากิน ผู้คนในถิ่นต่าง ๆ จึงพากันอพยพมาอยู่ด้วยเป็นจำนวนมาก ถึง ๑๓ หมู่บ้าน คือ ๑. บ้านสามพัน ๒. บ้านบุ่งคล้า ๓. บ้านกุดตุ้ม ๔. บ้านบ่อหลุบ (ข้าง ๆ บ้านโพนทอง) ๕. บ้านบ่อแก ๖. บ้านนาเสียว (บ้านเสี้ยว) ๗. บ้านโนนโพธิ์ ๘. บ้านโพธิ์น้ำล้อม ๙. บ้านโพธิ์หญ้า ๑๐.บ้านหนองใหญ่ ๑๑.บ้านหลุบโพธิ์ ๑๒.บ้านกุดไผ่ (บ้านตลาดแร้ง) ๑๓.บ้านโนนไพหญ้า (บ้านร้างข้าง ๆ บ้านเมืองน้อย) • นายแลได้เก็บส่วยผ้าขาวจากชายฉกรรจ์ ประมาณ ๖๐ คน ในหมู่บ้านเหล่านั้นไปบรรณาการแก่เจ้าอนุเวียงจันทน์ เจ้าอนุเวียงจันทน์จึงได้ปูนบำเหน็จความชอบตั้งให้นายแลเป็นที่ "ขุนภักดีชุมพล" ซึ่งเป็นตำแหน่งระดับหัวหน้าคุมหมู่บ้านขึ้นกับเวียงจันทน์ • ในปี พ.ศ. ๒๓๖๕ ขุนภักดีชุมพล(แล) เห็นว่าบ้านโนนน้ำอ้อม (ชีลอง) ไม่เหมาะเพราะบริเวณคับแคบและอดน้ำ (น้ำสกปรก) จึงย้ายเมืองชัยภูมิมาตั้งที่แห่งหนึ่งระหว่างหนองปลาเฒ่ากับหนองหลอดต่อกัน (ห่างจากศาลากลางจังหวัดเวลานี้ประมาณ ๒ กิโลเมตร) และให้ชื่อบ้านใหม่นี้ว่า "บ้านหลวง" • พ.ศ. ๒๓๖๖ ที่บ้านหลวงนี้ได้มีคนอพยพมาตั้งถิ่นฐานหนาแน่นขึ้นอีก มีชายฉกรรจ์ ๖๖๐ คนเศษ ขุนภักดีชุมพล (แล) ไปพบบ่อทองคำที่บริเวณเชิงเขาภูขี้เถ้า ที่ลำห้วยซาดเรียกว่า "บ่อโขโล" ซึ่งอยู่ทางทิศตะวันออกของภูเขาพญาฝ่อ (พระยาพ่อ) อยู่ในท้องที่จังหวัดเพชรบูรณ์ จึงได้เกณฑ์ชายฉกรรจ์ทั้งปวงไปช่วยเก็บหาทอง มีครั้งหนึ่งที่ขุดร่อนทองอยู่ฝั่งแม่น้ำลำห้วยซาด ได้พบทองก้อนหนึ่งกลิ้งโข่โล่ ทุกวันนี้เสียงเพี้ยนมาเป็นบ่อโขโหล หรือบ่อโขะโหละ อยู่ในเขตอำเภอหนองบัวแดง ภาชนะที่นายแลและลูกน้องใช้ร่อนทองคำนั้นเป็นภาชนะไม้รูปคล้ายงอบจับทำสวน ชาวบ้านเรียกว่า "บ้าง" หาได้ง่ายในจังหวัดชัยภูมิ) นายแลได้นำทองก้อนโข่โล่นั้นไปถวายเจ้าอนุเวียงจันทน์ ได้รับบำเหน็จความชอบคือได้รับการแต่งตั้งให้เป็นเจ้าเมืองไชยภูมิ • ในเวลานั้นเมืองต่าง ๆ ที่อยู่ใกล้เมืองชัยภูมิเช่นเมืองสี่มุม เมืองเกษตรสมบูรณ์ เมืองภูเขียว ได้ขึ้นตรงต่อเมืองนครราชสีมาและกรุงเทพมหานครหมดแล้ว ด้วยเกรงพระบรมเดชานุภาพ ขุนภักดีชุมพลจึงหันมาขึ้นตรงต่อเมืองนครราชสีมาและส่งส่วยให้กรุงเทพฯ แต่บัดนั้นมา • พ.ศ. ๒๓๖๙ เจ้าอนุวงศ์เวียงจันทร์เป็นขบถยึดเมืองนครราชสีมากวาดต้อนผู้คนไปเมืองเวียงจันทน์ เมื่อถึงทุ่งสัมฤทธิ์ คุณหญิงโมภรรยาเจ้าเมืองนครราชสีมาได้คุมคนลุกขึ้นต่อสู้กับทหารของเจ้าอนุวงศ์ นายแลเจ้าเมืองชัยภูมิพร้อมด้วยเจ้าเมืองใกล้เคียงได้ยกทัพออกไปสมทบกับคุณหญิงโมตีกระหนาบทัพเจ้าอนุวงศ์เวียงจันทน์แตกพ่ายไป ฝ่ายทหารลาวที่ล่าถอยแตกพ่าย มีความแค้นนายแลมากที่เอาใจออกห่างมาเข้ากับไทย จึงยกพวกที่เหลือเข้าจับตัวนายแลที่เมืองชัยภูมิ เกลี้ยกล่อมให้เป็นพวกตน แต่นายแลไม่ยอมจึงถูกจับฆ่าเสียที่ใต้ต้นมะขามใหญ่ริมหนองปลาเฒ่าซึ่งประชาชนได้สร้างศาลไว้เป็นที่สักการะจนปัจจุบัน • เมื่อพระยาภักดีชุมพล (แล) เจ้าเมืองชัยภูมิถึงแก่อนิจกรรมบ้านเมืองเกิดระส่ำระสายเพราะขาดหัวหน้าปกครอง ประมาณปี พ.ศ. ๒๓๗๕ พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงโปรดเกล้า ฯ ให้นายเกต มาเป็นเจ้าเมืองชัยภูมิ โดยตั้งให้มีบรรดาศักดิ์เป็นพระภักดีชุมพล นายเกตเดิมเป็นชาวอยุธยา บ้านอยู่คลองสายบัวกรุงเก่า ตามประวัติเดิมว่าเป็นนักเทศน์ เคยเข้าเฝ้าพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ได้พิจารณาเห็นว่าที่ตั้งเมืองชัยภูมิไม่เหมาะสม จึงได้ย้ายเมืองจากที่ตั้งเดิมมาตั้งอยู่ที่ "บ้านโนนปอปิด" (คือบ้านหนองบัวเมืองเก่าปัจจุบัน) และได้เก็บส่วยทองคำส่งกรุงเทพฯ เป็นบรรณาการ พระภักดีชุมพล (เกต) รับราชการสนองพระเดชพระคุณเรียบร้อยมาเป็นเวลา ๑๕ ปี ก็ถึงแก่อนิจกรรม • พ.ศ. ๒๓๘๘ พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าตั้งให้หลวงปลัด (เบี้ยว) รับราชการในตำแหน่งเจ้าเมืองได้ ๑๘ ปี ก็ถึงอนิจกรรม ลำดับต่อมาเกิดข้าวยากหมากแพง ผู้คนเกิดระส่ำระสาย อพยพแยกย้ายไปหากินในที่ต่าง ๆ เป็นจำนวนมาก • พ.ศ. ๒๔๐๖ พระยากำแหงสงคราม (เมฆ) ผู้ว่าราชการเมืองนครราชสีมาได้ส่งกรมการเมืองออกไปสอบสวนดูว่า มีข้าราชการเมืองไชยภูมิคนใดบ้างที่มีเชื้อสายเจ้าเมืองเก่า ก็ได้ความว่ามีอยู่ ๓ คน คือ ๑. หลวงวิเศษภักดี (ทิ) บุตรพระยาภักดีชุมพล (แล) ๒. หลวงยกบัตร (บุญจันทร์) บุตรพระภักดีชุมพล (เกต) ๓. หลวงขจรนพคุณบุตรพระภักดีชุมพล (เบี้ยว) • พระยากำแหงสงคราม (เมฆ) จึงได้หาตัวกรมการทั้งสามดังกล่าวนำเข้าเฝ้าพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เพื่อทรงพิจารณาหาตัวผู้เหมาะสมตำแหน่งเจ้าเมืองชัยภูมิ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ ให้หลวงวิเศษภักดี (ทิ) เป็นพระภักดีชุมพลตำแหน่งเจ้าเมืองชัยภูมิ หลวงยกบัตรเป็นหลวงปลัด หลวงขจรนพคุณเป็นหลวงยกบัตร แล้วให้ป่าวร้องให้ราษฎรที่อพยพโยกย้ายไปอยู่ที่อื่น กลับภูมิลำเนาเดิม • ในสมัยพระภักดีชุมพล (ทิ) เป็นเจ้าเมืองนั้นพิจารณาเห็นว่าบ้านหินตั้งมีทำเลกว้างขวางเป็นชัยภูมิดี จึงย้ายตัวเมืองจากบ้านโนนปอปิด มาตั้งเมืองใหม่ที่บ้านหินตั้งและมาอยู่จนทุกวันนี้ พระภักดีชุมพล (ทิ) รับราชการสนองพระเดชพระคุณมาด้วยดีเป็นเวลา ๑๒ ปี ก็ถึงแก่อนิจกรรม • พ.ศ. ๒๔๑๘ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ ตั้งหลวงปลัด (บุญจันทน์) บุตรพระภักดีชุมพล(เกต) เป็นพระภักดีชุมพล ตำแหน่งเจ้าเมืองไชยภูมิสืบต่อมา ในระยะเวลานี้การส่งส่วยเงินยังค้างอยู่มาก จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เก็บส่งลดลงกว่าเดิมเป็นคนละ ๔ บาท พระภักดีชุมพล (บุญจันทร์) รับราชการสนองพระเดชพระคุณมาด้วยความเรียบร้อย ๑๓ ปี ก็ถึงแก่อนิจกรรม • พ.ศ. ๒๔๓๑ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ ให้หลวงภักดีสุนทร (เสง) บุตรหลวงขจรนพคุณเป็นพระภักดีชุมพล ตำแหน่งเจ้าเมืองไชยภูมิสืบต่อมา และได้ออกจากราชการเพราะชราภาพ รับเบี้ยหวัดปีละ ๑ ชั่ง | ||||||||||||||||||||
แผนที่จังหวัดชัยภูมิ | ||||||||||||||||||||
 | ||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||
แผนที่ตัวเมืองชัยภูมิ | ||||||||||||||||||||
 | ||||||||||||||||||||
ประเพณีและกิจกรรมต่างๆ ครับ
ประเพณีแห่กระธูป
ประเพณีแห่กระธูป
Hae Kra Thup Tradition
“ประเพณีแห่กระธูป” ที่ตำบลหนองบัวแดง อำเภอหนองบัวแดง จังหวัดชัยภูมิ ในประเพณีบุญออกพรรษา ของทุกปี ชาวบ้านจะร่วมแรงร่วมใจกันสร้างกระธูปโดยจะตีเกราะเคาะขอลอ ให้ชาวบ้านออกไปรวมตัว ณ จุดนัดหมาย (อาจเป็นศาลากลางบ้านหรือบ้านผู้ใหญ่บ้าน)ไปพันกระธูป ซึ่งกว่าจะเป็นธูปจุดไฟได้ต้องผ่านกระบวนการยาวนานพอสมควร เพราะมันไม่ใช่กระธูปหรือธูปที่วางขายตามตลาด แต่มันเกิดมาจากการขยี้เอามาจากกาบมะพร้าวจนร่วงออกมาเป็นผง แล้วพันด้วยกระดาษหนังสือพิมพ์หุ้มอีกทีด้วยกระดาษสีหรือกระดาษแก้วหลากสีสัน ก่อนที่จะนำไปมัดเข้ากับดาวก้านตาล(สานจากใบตาลหรือใบลาน) จากนั้นจึงนำไปมัดห้อยกับก้านธูปที่เป็นเสมือนคันเบ็ด ทำไว้มาก ๆ เสร็จแล้วจึงจะนำเข้าไปเสียบเข้าไปรูรอบปล้องไม้ไผ่ ทำเป็นชั้นขึ้นไปเหมือนฉัตร ประดับตกแต่งงดงาม ก่อนที่จะนำออกไปจุดในวันเวียนเทียนออกพรรษา
งานโฮมบุญแห่กระธูปเทศกาลออกพรรษา
วันออกพรรษา ของทุกปี
ณ ทุ่งหลวงศิริ
อำเภอหนองบัวแดง จังหวัดชัยภูมิ
กิจกรรมวันออกพรรษา ของทุกปี
ณ ทุ่งหลวงศิริ
อำเภอหนองบัวแดง จังหวัดชัยภูมิ
- ขบวนแห่กระธูปขนาดใหญ่ / การประกวดกระธูป
- การแสดงศิลปพื้นบ้าน / การแสดงดนตรีต่างๆ
- มหรสพตอนกลางคืน
- การแสดงและจำหน่ายสินค้าที่มีชื่อเสียงของจังหวัดชัยภูมิ
- ศูนย์ข้อมูลการท่องเที่ยว อบจ.ชัยภูมิ โทร.0-4481-1376
- อำเภอหนองบัวแดง โทร.0-4421-3030
ประเพณีบุญเดือนสี่ไทคอนสาร
ประเพณีบุญเดือนสี่ไทคอนสาร
Bun Duean Si Thai Khon San Tradition
“ประเพณีบุญเดือนสี่ไทคอนสาร” ที่ตำบลคอนสาร อำเภอคอนสาร จังหวัดชัยภูมิ มีประเพณีบุญเดือนสี่ไทยคอนสาร ที่สืบทอดกันมาตั้งแต่สมัยโบราณ ชาวอำเภอคอนสารถือว่าเป็นประเพณีสำคัญที่ ปฏิบัติสืบต่อกันมา ตามปฏิทินแบบจันทรคติ เดือนสี่เป็นเดือนสุดท้ายของปีเก่า ส่วนเดือนห้า เป็นเดือนแรกของปีใหม่ ระหว่างเดือนสี่กับเดือนห้า ถือว่าเป็นช่วงเวลาส่งท้ายปีเก่า ต้อนรับปีใหม่ มีการจัดงานบุญ และงานรื่นเริง โดยก่อนวันส่งท้ายปีเก่า ๑-๒ วัน ชาวบ้านจะนำทรายสะอาด ร่วมกันก่อพระทราย ที่ลานวัด กลางคืนฟังพระเทศน์ เจริญพระพุทธมนต์ เช้าวันใหม่ก็จะเตรียมดอกไม้ ฝ้ายผูกแขน ไปขอพรผู้ใหญ่ นิยมนำ ปลาย่าง ข้าวตอก ข้าวเฮียง และผลไม้ ไปเป็นของฝากด้วย นอกจากนี้ยังมีการออกร้านจำหน่ายสินค้าของกลุ่มแม่บ้าน และการจัดนิทรรศการความรู้ด้านต่าง ๆ และมีมหรสพของท้องถิ่นสมโภชงานทุกคืน
| งานบุญเดือน 6 (สักการะเจ้าพ่อพญาแล) วันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 5 เดือน พฤษภาคม ของทุกปี ณ ศาลเจ้าพ่อพญาแล / สวนสาธารณะหนองปลาเฒ่า อำเภอเมือง จังหวัดชัยภูมิ  ประเพณีงานบุญเดือนหก Bun Duean Hok Tradition “ประเพณีงานบุญเดือนหก” ของอำเภอเมืองชัยภูมิ เป็นงานประเพณีการสักการะอนุสาวรีย์เจ้าพ่อพญาแล เป็นงานเทศกาลที่ยิ่งใหญ่ของชาวเมืองชัยภูมิ เรียกว่างานเทศกาลบุญเดือนหก จำนวน ๙ วัน ๙ คืน อันเป็นการรำลึกถึงคุณความดีของเจ้าพ่อพญาแลเจ้าเมืองคนแรกของจังหวัดชัยภูมิ การจัดงานมีพิธีบวงสรวงดวงวิญญาณของเจ้าพ่อพญาแล มีขบวนแห่พานบายศรีที่ประดิษฐ์ประดอยอย่างสวยงาม นำไปสักการะเจ้าพ่อพญาแล จากทุกชุมชนในเมืองชัยภูมิ มีการจัดขบวนช้างเพื่อจัดถวายแด่ เจ้าพ่อพญาแล รวมทั้งขบวนแห่ที่สวยงามจากอำเภอต่าง ๆ มาร่วมขบวนแห่ หลังจากนั้น มีการจุดบั้งไฟเสี่ยงทาย จำนวน ๓ บั้ง เพื่อเสี่ยงทายความเป็นอยู่ของ คน สัตว์ และความอุดมสมบูรณ์ของฟ้าฝน ในแต่ละปี งานบุญเดือนหก ( สักการะเจ้าพ่อพญาแล ) กิจกรรม
สอบถามเพิ่มเติม
|
หลักฐานทางประวัติศาสตร์ เมืองชัยภูมิ
รอยพระพุทธบาทวัดไพรีพินาศ  รอยพระพุทธบาทวัดไพรีพินาศRoi Phra Phutthabat Wat Phaiee Phinat ตั้งอยู่ที่วัดไพรีพินาศ หมู่ ๒ บ้านเมืองเก่า ตำบลในเมือง อำเภอเมือง จังหวัดชัยภูมิ เป็นสัญลักษณ์แทนองค์สมเด็จพระสัมมาพระพุทธเจ้า ที่เคยใช้กันแทนพระพุทธเจ้า ในสมัยที่ ยังไม่มีการทำรูปพระพุทธเจ้าเป็นรูปมนุษย์ ซึ่งเริ่มมีมาตั้งแต่พุทธศตวรรษที่ ๓ สมัยพระเจ้าอโศกมหาราช ปัจจุบันประดิษฐานอยู่ที่พุทธคยา ประเทศอินเดีย รอยพระพุทธบาทจำลองที่วัดไพรีพินาศ เป็นหินแกรนิตสีเขียวเท่ากับของจริงที่พุทธคยา น้ำหนัก ๓ ตัน องค์กรชาวพุทธนานาชาติ ได้สร้างจำลองขึ้นและประกอบพิธีถวายเมื่อวันที่ ๘ เมษายน ๒๕๕๓ ปัจจุบันประดิษฐานภายในอุโบสถหลังใหม่ วัดไพรีพินาศ ซึ่งเป็นรอยพระพุทธบาทแรกในประเทศไทย ซึ่งจำลองมาจากพระเจดีย์พุทธคยา จะมีลักษณะพิเศษต่างจากรอยพระพุทธบาทจำลองอื่น ๆ ในประเทศไทยซึ่งได้รับอิทธิพลจากศรีลังกา |
พระพุทธรูปใหญ่สมัยทวารวดี
พระพุทธรูปใหญ่สมัยทวารวดี
Daravati Buddha Image
พระพุทธรูปสมัยทวารวดีเป็นโบราณวัตถุสมัยวัฒนธรรมทวารวดี สร้างขึ้นตามคติทางพุทธศาสนา มีอายุราวพุทธศตวรรษที่ ๑๒-๑๖ ตั้งอยู่ที่ตำบลคอนสวรรค์ อำเภอคอนสวรรค์ จังหวัดชัยภูมิ
ชาวท้องถิ่นเรียกพระพุทธรูปใหญ่สมัยทวารวดีว่า “หลวงพ่อใหญ่” เนื่องจากเป็นพระพุทธรูปยืนที่มีความสูงถึง ๒.๗๐ เมตร สร้างด้วยศิลา พุทธลักษณะเป็นปางสรงน้ำพระเศียรมีลักษณะทรงกรวย พรักตร์รูปไข่ยาวมีกรอบพระพักตร์พระขนงต่อกันเป็นรูปปีกกา พระเนตรหลุบต่ำ พระนาสิกโด่ง พระโอษฐ์หนา พระกรรณยาว พระหัตถ์ขวาแสดงปรางแสดงธรรม พระหัตถ์ซ้ายแนบพระองค์ ครองสังฆาฏิห่มคลุม
แหล่งเดิมที่พบโบราณวัตถุชิ้นนี้เคยเป็นชุมชนโบราณขนาดใหญ่ มีกำแพงและคูเมืองสองชั้น ชาวท้องถิ่นเรียกว่าเนินธาตุ ต่อมาจึงมีการเคลื่อนย้ายพระพุทธรูปองค์นี้ นำมาไว้ที่วัดบ้านคอนสวรรค์
พระธาตุกุดจอก
พระธาตุกุดจอก
Phra that Kut Chok
“พระธาตุกุดจอก” ตั้งอยู่ที่บ้านยางน้อย ตำบลบ้านยาง อำเภอเกษตรสมบูรณ์ จังหวัดชัยภูมิ เป็นโบราณสถานสมัยวัฒนธรรมล้านช้าง สร้างขึ้นตามคตินิยมทางพุทธศาสนา พุทธศตวรรษที่ ๑๙-๒๐
โดยเจดีย์องค์แรกตั้งอยู่บนเนินดิน บนฐานมีเรือนธาตุเป็นรูปเพรียวทรงปราสาท มีซุ้มทิศ ๔ ทิศ เดิมมีเศียรนาคปรกบนยอด ๘ เศียร ปัจจุบันเหลือเพียงเศียรเดียว ภายในเจดีย์ประดิษฐานพระพุทธรูปปูนปั้นแบบนูนสูง ปางถวายเนตรประทับยืน ส่วนเจดีย์องค์ที่สองเป็นทรงบัว เหลี่ยมศิลปะล้านช้าง ภายในประดิษฐานพระพุทธรูปหินทรายปางมารวิชัย
พระธาตุเจดีย์ศิริมหามงคล
Phra Thatuchedi Siri Maha Mongkhon
“พระธาตุเจดีย์ศิริมหามงคล” ตั้งอยู่ที่ วัดศิริพงษาวาส ตำบลบ้านกอก อำเภอจัตุรัส จังหวัดชัยภูมิ มีอุโบสถเป็นรูปเจดีย์ เรียกว่า พระธาตุเจดีย์ศิริมหามงคล ยอดพระธาตุเจดีย์บรรจุพระธาตุ สร้างเมื่อ พ.ศ.๒๕๑๔ ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา พ.ศ.๒๕๑๘ มีโรงเรียนพระปริยัติธรรมแผนกธรรม เป็นสถานจัดกิจกรรมทางศาสนาของพระภิกษุสงฆ์และพุทธศาสนานิกชนในหมู่บ้านและประชาชนทั่วไป เป็นสถานที่ปฏิบัติธรรม ประเพณี วัฒนธรรม และเป็นศูนย์รวมจิตใจของชาวบ้าน
ถ้ำวัวแดง ถ้ำวัวแดง Tham Wua Daeng “ถ้ำวัวแดง” ตั้งอยู่ที่ตำบลนางแดด อำเภอหนองบัวแดง จังหวัดชัยภูมิ เป็นถ้ำขนาดใหญ่ บนเทือกเขาวัวแดง สันเขามีลักษณะคล้ายหลังวัว ภายในถ้ำมีพระพุทธรูปประดิษฐานอยู่จำนวนมาก บริเวณนอกถ้ำเป็นสำนักสงฆ์ ในบริเวณเดียวกันยังมีถ้ำใหญ่น้อยหลายแห่ง อาทิ ถ้ำยายชี ถ้ำบ่อทอง ฯลฯ การขึ้นไปถ้ำวัวแดงจะต้องเดินไปตามบันได ๑,๔๐๑ ขั้น ระยะทางประมาณ ๑ กิโลเมตร เดิมเรียก ถ้ำประทุนเพราะภายในคล้ายประทุนเกวียน |
ปรางค์กู่ ปรางค์กู่ Prang Ku (Muang Kao) ปรางค์กู่เป็นโบราณสถานสมัยวัฒนธรรมขอม สร้างขึ้นตามคติทางพุทธศาสนาลัทธิมหายาน มีอายุราวพุทธศตวรรษที่ ๑๘ ปรางค์กู่มีลักษณะเป็นปราสาทหินแบบอโรคยาศาลหรือสถานพยาบาลที่นิยมสร้างในสมัยพระเจ้าชัยวรมันที่ ๗ แห่งอาณาจักรขอม ประกอบด้วยปรางค์ประธานอยู่ตรงกลาง ๑ องค์บรรณาลัยด้านหน้า ๑ หลัง ล้อมรอบด้วยกำแพงศิลาแลง และนอกกำแพงมีสระน้ำ ๑ สระ ปรางค์ประธานมีผังเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสย่อมุมไม้สิบสอง ด้านหน้ามีประตูเข้าออกทำเป็นมุขยื่นออกมา ผนังปรางค์อีก ๓ ด้าน เป็นประตูหลอก โดยประตูหลอกด้านทิศเหนือมีทับหลังติดอยู่ สลักภาพพระพุทธรูปประทับนั่งปางสมาธิเหนือหน้ากาล ช่องประตูหลอกด้านทิศเหนือประดิษฐานพระพุทธรูปศิลาปางสมาธิ ศิลปะแบบทวารวดี ชื่อของโบราณสถานแห่งนี้ เดิมเรียกชื่อว่า “กู่บ้านหนองบัว”
|
วัดสวยๆน่าเที่ยว จ.ชัยภูมิ ครับ
วัดเขาประตูชุมพลพุทธธรรม วัดเขาประตูชุมพลพุทธธรรมWat Khaow Phratu Chumphan Buddha Tham วัดเขาประตูชุมพลพุทธธรรม ตั้งอยู่ที่ ตำบลบ้านไร่ อำเภอเทพสถิต จังหวัดชัยภูมิ มีอาณาเขตติดกับอุทยานแห่งชาติป่าหินงาม เป็นวัดที่ตั้งอยู่ท่ามกลางป่าไม้เบญจพรรณนานาชนิด มีความสวยงาม เงียบสงบ เป็นที่สัปปายะเหมาะแก่การปฏิบัติธรรม มีอาคารที่พัก และ โรงครัว สามารรองรับผู้มาปฏิบัติธรรมได้จำนวนมาก นอกจากนี้ในบริเวณวัดยังมีแหล่งท่องเที่ยวธรรมชาติมากมาย เช่น ประตูชุมพล เป็นหินธรรมชาติที่มีช่องสี่เหลี่ยมตรงกลางขนาดกว้าง ๓ เมตรยาว ๓ เมตร รูปร่างคล้ายประตู จึงได้นำประตูธรรมชาตินี้มาเป็นชื่อวัด |
วัดพระพุทธบาทภูแฝด
วัดพระพุทธบาทภูแฝด
Buddha Bath Phu Faet Temple
“วัดพระพุทธบาทภูแฝด” ตั้งอยู่ที่ ตำบลนาเสียว อำเภอเมือง จังหวัดชัยภูมิ ห่างจากตัวเมืองประมาณ ๒๓ กิโลเมตร เส้นทางเดียวกับวัดศิลาอาสน์ ภูพระ โดยใช้เส้นทางหลวงหมายเลข ๒๐๑ (ชัยภูมิ-แก้งคร้อ) เป็นเนินเขาเตี้ย ๆ มีรอยพระพุทธบาทในก้อนหิน คล้ายพระพุทธบาทที่จังหวัดสระบุรี ทางเข้าวัดทั้งสองข้างทางมีต้นไม้เรียงรายตลอดแนว ดูแล้วร่มรื่น
วัดเขาบังเหยชุมพลสีมาราม วัดเขาบังเหยชุมพลศรีมารามWat Khoo Bang Ye Chumphon Sima Ram “วัดเขาบังเหยชุมพลศรีมาราม” ตั้งอยู่ที่บ้านซับมงคล ตำบลโปงนก อำเภอเทพสถิต จังหวัดชัยภูมิ สร้างขึ้นเมื่อประมาณ ๒๐ ปีที่แล้ว จากเริ่มแรกเป็นโรงเรือนศาลาไม้ ได้พัฒนาและสร้างศาสนสถานเพิ่มขึ้นจนถึงปัจจุบัน วัดเขาพังเหยมี ศาลาปฏิบัติธรรม พระอุโบสถ หอสมาธิ ตลอดจนโรงยาสมุนไพร และที่พักรับรองญาติโยมที่มาทำบุญและปฏิบัติธรรม นอกจากนี้ยังเหมาะแก่การพักผ่อนหย่อนใจเที่ยวชมธรรมชาติ โดยมีพระอาจารย์นกเป็นเจ้าอาวาส ที่มีวัตรปฏิบัติน่าเลื่อมใสมีประชาชนทั่วประเทศที่เดินทางมาเพื่อนมัสการพระอาจารย์และสักการบูชา สิ่งศักดิ์สิทธิ์ภายในวัด ที่ตั้งอยู่ในภูมิประเทศอันงดงาม สระหงษ์ (วัดเขาสระหงษ์)  สระหงษ์ (วัดเขาสระหงษ์) Sa Hong ( Wat Khao Sa Hong ) “สระหงษ์” (วัดเขาสระหงษ์) ตั้งอยู่ในบริเวณวัดเขาสระหงษ์ ตำบลนาเสียว อำเภอเมือง จังหวัดชัยภูมิ เป็นสระโบราณอยู่กลางเนินเขาเตี้ย ๆ กว้างประมาณ ๕ วา ห่างจากสระนี้ประมาณ ๓ เมตร มีหินก้อนหนึ่งลักษณะคล้ายรูปหงษ์ ซึ่งเกิดขึ้นเองโดยธรรมชาติอยู่ในท้องที่ตำบลนาเสียว ห่างจากศาลากลางจังหวัดไปทางทิศเหนือ ประมาณ ๑๒ กิโลเมตร ตามทางหลวงหมายเลข ๒๐๕๑ ทางด้านซ้ายมือ (ทางแยกเข้าอ่างเก็บน้ำช่อระกา)
วัดชัยภูมิพิทักษ์ (ผาเกิ้ง)  วัดชัยภูมิพิทักษ์ (ผาเกิ้ง) Wat Chaiyaphum Phithak ( Pha Koeng ) "พระพุทธชัยภูมิพิทักษ์" ประดิษฐาน ณ วัดชัยภูมิพิทักษ์ ผาเกิ้ง อยู่ทางฝั่งภูแลนคา เป็นจุดที่สามารถมองเห็นทัศนียภาพเบื้องล่างได้อย่างชัดเจน คำว่า ผาเกิ้ง หรือ อีเกิ้ง เป็นภาษาอีสาน หมายถึงพระจันทร์ ดังนั้น ผาเกิ้ง จึงเป็นชื่อผาที่มีลักษณะครึ่งวงกลมยื่นออกไป มองดูเหมือนพระจันทร์เสี้ยว ตำบลกุดชุมแสง อำเภอหนองบัวแดง จังหวัดชัยภูมิ เป็นพระพุทธรูปศิลปะสมัยรัตนโกสินทร์ ขนาดสูงจากฐานถึงยอด ๑๔ ศอก ( ๗ เมตร ) ก่ออิฐถือปูน หุ้มด้วยกระเบื้องโมเสดสีทองทั้งองค์ ยืนตระหง่านเป็นศรีสง่า ประดิษฐานที่หน้าผาเกิ้ง ซึ่งเป็นหน้าผาที่มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์ของอำเภอหนองบัวแดง ตั้งอยู่ระหว่างภูเขาสองลูกที่มาบรรจบกัน บางครั้งชาวบ้านจะเรียกว่า ช่องบุญกว้าง |
หม่ำชัยภูมิ
 |
หม่ำชัยภูมิ ได้ขื่อว่า "หม่ำตำนานรัก”แห่งเดียวของไทย ที่พรานป่าไปล่าสัตว์บนภูเขียว –ภูคิ้งในอดีต ซึ่งต้องใช้เวลานาน 1-3 เดือน ในการเดินทางไป-กลับ พอล่าสัตว์ป่าได้ ก็คิดหาวิธีถนอมอาหารมาฝากลูก-เมีย ที่รออยู่บ้าน โดยที่เนื้อสัตว์ไม่เน่าเสีย |
 |
พรานจึงสับเนื้อ ผสมตับ คลุกข้าวเหนียวและเกลือที่พกติดตัวไป ยัดใส่ในกระเพาะของสัตว์ หรือลำไส้ของสัตว์ เพื่อหมักหรือถนอมให้เก็บไว้ได้นาน เพื่อเป็นของฝากภรรยา พอกลับถึงบ้านนำมาชิม ปรากฏว่า มีรสชาติอร่อย เป็นที่ชอบใจภรรยา จึงถือเป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นและเป็นอาหารพื้นบ้านที่นิยมรับประทาน สืบมาตั้งแต่สมัยบรรพบุรุษ – ปัจจุบัน |
 |
"หม่ำ” จึงเป็นอาหารพื้นเมืองชัยภูมิ ที่มีชื่อเสียงโด่งดัง โดยในปัจจุบันนิยมทำจากเนื้อวัว หรือเนื้อหมู ผสมกับตับ กระเทียม เกลือ บดให้ละเอียด บรรจุไว้ในกระเพาะสัตว์ เนื่องจากเป็นการแปรรูปอาหารจากภูมิปัญญาที่เก็บไว้นานถึง 3 เดือน เป็นที่นิยมบริโภคมากที่สุดทั้งในและต่างจังหวัด โดยเฉพาะภาคอีสานและนิยมซื้อเป็นของกินของฝากชั้นนำสัญลักษณ์ที่สำคัญจังหวัดชัยภูมิ เพื่อเป็นสินค้าที่ระลึก |
 |
| ส่งผลให้หม่ำ เป็นสินค้า OTOP ประเภทอาหารพื้นบ้านที่สำคัญ ได้รับการรับรองตราอาหารปลอดภัย และ อย. จาก สสจ.ชัยภูมิ จุดเด่น หม่ำชัยภูมิ เป็นพก โดยใช้กระเพาะหมู บรรจุเพื่อให้เก็บรักษาคุณภาพได้นาน และรสชาติอร่อย แหล่งผลิตและจำหน่ายที่มีชื่อเสียงได้แก่ที่บ้านบัว อ.เกษตรสมบูรณ์ , อ.ภูขียว , ช่องสามหมอ อ.คอนสวรรค์ และ บริเวณห้าแยกโนนไฮ เขตเทศบาลเมืองชัยภูมิ |
สมัครสมาชิก:
บทความ (Atom)